مطالعه، آسیب شناسی، طرح مرمت و احیاء خانه محد خراسانی گرگان
مطالعه، آسیب شناسی، طرح مرمت و احیاء خانه محد خراسانی گرگان در 324 صفحه (قابل کپی به word)
خانه خراسانی در دوره قاجاریه ساخته شده و تاریخ ساخت این بنا براساس سنگ نبشته‌ی سطوح زیرین شیرسرهای آن به 1295 می‌رسد که با سلطنت ناصرالدین شاه هم زمان است. این بنا در سال 1377 به شماره2273 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و در آذر 1378 حریم آن مشخص شد. صاحب اصلی خانه شخصی به همین نام یعنی حاج محمد خراسانی بوده است.
طبق روایاتی خراسانی‌ها از مهاجمان ترکیه بوده که یکی از آنها بنام محمدعلی خراسانی از ترکیه به مشهد رجوع کرده و سپس به استرآباد مهاجرت مینماید. وی تاجری بزرگ و مشهور و دارای موقوفات بسیاری بوده است. این خانه طبق اسناد آن، وقف ذکور یا فرزندان پسر خانواده بوده است؛ بدین معنی که بعد از مالک تنها به پسران وی تعلق میگرفته و پس از پسران وی به نوه‌های پسری می‌رسیده است.
خانه مذکور در دو برهه زمانی ساخته و به شکل امروزین خود درآمده است. ساختمان شمالی این خانه به لحاظ فرم معماری، قرارگیری ساختارها نسبت به زمین، قرارگیری سردرب اصلی و وضعیت حیاط‌ها– احتمالاً - قدیمی‌تر و متقدم تر از ساختمان جنوبی می‌باشد.
- فرم معماری هر دو ساختمان و چینش فضایی آنها منطبق بر اصول معماری قاجار بوده اما در جبهه شمالی این فرم معماری با توجه به ابعاد فضاها، ترکیب فضاها، رفها و دربها، نحوه دسترسیها و سایر موارد اینچنینی به قاجار میانه شباهت داشته که هنوز به معیارهای معماری سنتی پیش از دوره قاجار قرابت و پیوند بیشتری دارد. اما ساختمان جنوبی به قاجار متأخر شباهت یافته و با آنکه هنوز اصول کلی و ثابت معماری قاجار را به تمامی‌داراست اما ردپای کمی‌از نگاه فرنگی و کارت پستالی و جسارت در ایده و کانسپت معماری اواخر قاجار در فُرم و روح فضایی آن قابل درک و لمس می‌باشد.
فصل اول
مطالعه پیش نیازها
و گردآوری مدارک پایه
- مطالعه پیش نیازها و گردآوری مدارک پایه
1 - 1 - گردآوری عکس‌های هوایی ، نقشه منطقه و محدوده‌های مطالعاتی، نقشه‌های توپوگرافی، زمین شناسی، پهنه بندی زلزله و غیره
- 2 - بررسی جایگاه صنعت جهانگردی در بنا و محدوده آن
2 - 1 - گردشگری فرهنگی در ارتباط با خانه حاج محمد خراسانی:
- 2 - 1 - گردشگری مذهبی در ارتباط با خانه حاج محمد خراسانی:
- 2 - 3 - گردشگری تجاری آئینی در ارتباط با خانه حاج محمد خراسانی:
1 - 2 - 4 - گردشگری رویداد در ارتباط با خانه حاج محمد خراسانی:
1 - 2 - 5 - گردشگری شهری در ارتباط با خانه حاج محمد خراسانی:
1 - 3 - بررسی طرح‌های بالادست و برنامههای مدیریت شهری در توسعه منطقه مطالعاتی
فصل دوم
مطالعات شناخت بنا
2 - تخانش تاعلاطم
2 - 1 - شناخت کالبدی، اجتماعی، فرهنگی، تاریخی و غیره منطقه قرارگیری اثر
2 - 1 - 1 - بافت تاریخی گرگان
2 - 1 - 2 - محله تاریخی سرچشمه
2 - 1 - 3 - موقعیت محله سرچشمه:
2- 1 - 4 - : پیشینه تار یخی محله سرچشمه:
2- 1 - 5 - وجه تسمیه محله سرچشمه
2- 1 - 6 - ساختار محله سرچشمه
2- 1 - 7 - ساختار مرکز محله سرچشمه:
2 - 1 - 8 - معابر در محله سرچشمه:
9-1-2 تکایا در محله سرچشمه:
2 - 1 - 10 - ارزش‌های فرهنگی و مذهبی محله سرچشمه:
2- 1 - 11 - تکیه سرچشمه:
2 - 1 - 12 - امامزاده نور (ع)
2 - 2 - مطالعات سیر تحول تاریخی بنا (کالبدی، کاربری، مالکیت و غیره)
2 - 2 - 1 - تحولات کالبدی:
2 - 2 - 2 - تحولات کاربری:
2- 2 - 3 - مالکیت
2-2 - 3 - بررسی مداخلات صورت گرفته در بنا توسط مالک یا اداره کل میراث فرهنگی استان
2 - 4 - بررسی و مطالعات آب و فاضلاب و آبهای سطحی
2 - 4 - 1 - آب
2 - 4 - 2 - دفع فاضلاب
2- - 3 - نحوه جمع آوری آبهای سطحی
-2- 5 - شناسایی تاسیسات الکتریکی، آبرسانی، فاضلاب و مخابرات به کار رفته در محدوده بنا
-2 - 6 - مطالعه و بررسی نحوه قرارگیری بنا در محیط پیرامونی و چگونگی استقرار و ارتباط با بناهای همجوار
2- 7 - ارزیابی و شناسایی و بررسی بافت کالبدی و توصیف شبکه معابر ودسترسی‌ها
2- 8 - بررسی آلاینده‌های محیطی و بصری در محدوده بنا و نحوه تأثیر‌‌ان‌در بنای تاریخی و جاذبه‌های گردشگری
2 - 8 - 1 - آلاینده‌های محیطی و بصری
2- 8 - 2 - تأثیر آلاینده‌ها بر جاذبه‌های گردشگری مرتبط با خانه خراسانی
2- 9 - مطالعه و بررسی نمونه‌های مشابه و بررسیهای تطبیقی لازم از حیث تاریخی و سایر عملیات اجرایی موفق و ناموفق
خانه رضا قلی نژاد
خانه تقوی
خانه میرشهیدی
2- 10 -مطالعه امکان حادثه خیزی
2 - 10 - 1 - زلزله:
2 - 10 - 2 - سیل:
فصل سوم
مستندسازی
- مستندسازی
3 - 1 - مستندسازی و تهیه نقشه‌های معماری شامل نقشه برداری وضع موجود بنا (پلان، نماهای داخلی و بیرونی، مقاطع با مقیاس 100 / 1 و بزرگنمایی 10 / 1 برای تزئینات و دیتایل‌های جزئیات معماری بنا)
- 4 - شناخت مواد و مصالح
5-3- بررسی مداخلات
3 - 6 - انجام خاکبرداری و یا گمانه زنی به منظور پی گردی و شناخت لایه‌های زیرین
3 - 7 - انجام سونداژ در جداره جرزها به منظور دریافت لایه‌های تاریخی زیرین، شناخت معماری اصیل و مشخص شدن الحاقات
فصل چهارم
آسیب شناسی
آسیبشناسی
3 - 9 - آسیب‌های سازهای و معماری بنا
3 - 10 - آسیب پی
3 - 11 - آسیب‌های مصالح
3 - 12 - آسیب سقف
3 - 13 - آسیب اندود
3 - 14 - آسیبعرصه و حریم
3 - 15 - آسیب زیرساختاری
- 2 - تحلیل آسیب‌ها، تهیه جدول آسیب شناسی و نتیجه گیری
فصل پنجم
تهیه مبانی نظری مرمت
- تهیه مبانی نظری مرمت
5 - 1 - بررسی اصول علمی‌مرمت و حفاظت و استحکام بخشی در برخورد با اثر در راستای قوانین و منشورهای بین المللی
فصل ششم
تهیه طرح مرمت
- تهیه طرح مرمت
6 - 1 - مرحله حفاظت و رفع خطر
- 2 - طرح رفع آسیب‌ها و طرح مرمت و حفاظت تزئینات مختلف بکاررفته در بنا مانند: تزئینات چوبی، نقاشی‌ها و غیره
- 3 - طرح مرمت و استحکامبخشی پی
6 - 4 - طرح مرمت سازهای
6 - 5 - ارائه پیشنهادات همراه با جزئیات در خصوص میزان رطوبت موجود در بنا و محوطه بنا (جلوگیری از نفوذ رطوبت در بنا)
6 - 6 - طرح مربوط به جمعآوری، هدایت و دفع آبهای سطحی
- 8 - طرح به منظور حذف گیاهان و نباتات از بنا
- 9 - طرح رفع آسیب‌های محوطه عرصه اثر
6 - 10 - اولویت بندی و زمان بندی کلیه طرح‌های مرمتی، حفاظتی و استجکام بخشی بنا
فصل هفتم
تهیه طرح احیاء
- تهیه طرح احیاء بنا
